Obserwator (5)

OPIS ZEWNĘTRZNY

Piątka to typ osobowości żyjący przede wszystkim w świecie swoich myśli. Jest tak bardzo i nieustannie pochłonięta obserwacją świata zewnętrznego jako przedmiocie własnych przemyśleń, że świat umysłu absorbuje ją w całości. Poprzez własną ciekawość świata - ludzi, natury, zjawisk i wydarzeń -  jest niezwykle świadoma otaczającej ją rzeczywistości, jej ogromnej złożoności i tkwiących w niej sprzeczności. Myślenie samo w sobie, posiadanie wiedzy i jej przetwarzanie sprawia jej niebywałą przyjemność. To na czym im najbardziej zależy, to móc bez najmniejszego skrępowania dociekać prawd obiektywnego świata, być kompetentnym w badaniu rzeczywistości i wykorzystaniem swojej wiedzy tak, by wykraczała poza to, co już zostało odkryte.
Piątki wolą obserwować świat i wszystkie w nim zdarzenia z pewnej odległości, niż w nich uczestniczyć. W rezultacie potrzebują więcej samotności, niż większość ludzi, jednakże stan ten nazywają niezależnością. Lubią w samotności i na spokojnie wszystko sobie przeanalizować, niezależnie od wpływów innych. Czasami wygląda to tak, jakby nikogo i niczego w życiu nie potrzebowały, jakby były samowystarczalne. I tak w wielu sytuacjach jest. Przebywanie z ludźmi i uczestnictwo w różnych formach aktywności towarzyskiej na dłuższą metę bardzo je męczy. Są ludźmi, którzy cenią swoją prywatność i spokój wyżej niż rozrywkę, przyjemności, związki intymne, życie towarzyskie, wyjazdy grupowe czy karierę i sukces. Zbliżanie się do ludzi stanowi zagrożenie dla ich prywatności, stąd wolą przebywać w zaciszu własnego mieszkania lub skromnego domu, w którym stworzyły sobie świat idealnie dopasowany do ich niewielkich potrzeb. Piątki bowiem minimalizują swoje potrzeby materialne do zasobów zapewniających im pogłębianie swojej wiedzy. To informacje i wszelkie formy nauki są dla nich wyznacznikiem własnego poczucia wartości.
Piątki to typowe „mole książkowe” regularnie odwiedzający księgarnie czy biblioteki. Uwielbiają naukę a także wszelkie urządzenia techniczne umożliwiające im studiowanie, zgłębianie czy poszukiwanie informacji. Posiadają też umiłowanie do kolekcjonowania rzeczy z wąskiej dziedziny wiedzy, która ich fascynuje. Może to być przykładowo kolekcja musicali z lat 60-tych, albumów muzycznych Edith Piaf czy totemów indiańskich. Kolekcjonerstwo jest przedłużeniem ich życia, bazującego na ciągłym zbieraniu informacji o dziedzinie, która jest im bliska. To głównie na kolekcjonowane dzieła, narzędzia i sprzęt umożliwiający dostęp do wszelkich źródeł wiedzy, przeznaczają prawie wszystkie pieniądze.
Nie przepadają mówić o sobie i swoich uczuciach, a tego niestety oczekują od nich inni. Uczucia wyrażają niewerbalnie lub poprzez groteskowe sformułowania. Jednakże kiedy tylko pozostają same, potrafią nawiązać niezwykle silny kontakt ze swoimi emocjami, obiektywnie ocenić sytuację, w której niedawno byli i ludzi, z którymi przebywali. Przy tym nigdy podczas takiej samotnej kontemplacji nie nudzą się, nie pozwala im na to nieustanna aktywność ich umysłów. Życie wiodą w spokojny i dość skromny sposób. Ogromnie cenią w nim swoją prywatność i szanują zarówno swoją przestrzeń, czas, pieniądze, jak i emocje, które okazują innym niemalże ze skąpstwem. Mając niewielkie potrzeby, nie muszą wymagać od innych lub być od nikogo zależnym. I na odwrót, niewiele posiadając, nie są narażone na wymagania innych. Najlepiej czują się żyjąc, pracując i odpoczywając w pewnej bezpiecznej odległości od innych, ale jednocześnie lubią być o wszystkim na bieżąco lub zawczasu poinformowane.
Sam proces uczenia się, analizowania, formułowania koncepcji i naukowego tworzenia sprawia Piątkom więcej radości, niż osiągnięcie celu albo działanie. Mogą więc wiele godzin, a nawet dni, spędzić na testowaniu rozwiązania, bez końca analizując dany problem lub zbierając informacje, a następnie utknąć na etapie przygotowawczym i tylko wyobrażać sobie jego realizację. Nie wynika to z niechęci do wprowadzania swoich pomysłów w życie, lecz z niewystarczającego poczucia wiary we własne możliwości.
Piątki są postrzegane przez innych jako osoby niezwykłe, inteligentne, przenikliwe i indywidualistycznie patrzące na świat. Obserwatorowi jednak nie zależy, by być „innym”, tak samo jak nie zależy mu na jakiejkolwiek innej opinii ludzi. Nie przywiązuje także wagi do konwenansów społecznych i uczestnictwa w świecie zewnętrznym. Wykazuje zatem postawę „nieangażowania się”, która łączy z jednej strony bezstronność, z drugiej strony - współczucie. Obserwator „gra w życie” nie będąc zainteresowanym wynikiem, ale jako przyjaciel jest współczujący i otwarty na pomoc w znalezieniu racjonalnego rozwiązania problemu. Niezwykle cenią swoją niezależność, która nakazuje być bezstronnym, niekonwencjonalnym i jeśli trzeba - kwestionować istniejące dogmaty, nie zważając na opinie innych.
Piątki odnajdujemy w bardzo wąskich dziedzinach wiedzy lub nauki, często niezrozumiałych dla większości społeczeństwa. Zostają analitykami struktur genetycznych, naukowcami zajmujący się życiem jednego gatunku ryb, programistami komputerowymi, inżynierami fizyki jądrowej…Jeśli interesują się artystyczną twórczością lub sztuką, ich zmysł będzie szedł w jednym z dwóch kierunków: minimalistycznym lub surrealistycznym.

WSPANIAŁE ZALETY

• Piątki są błyskotliwe i wnikliwe, zawsze umiejętnie docierają do istoty problemu, zauważając ukryte fakty i elementy, skutek i przyczynę, których poznanie jest niezbędne dla zrozumienia całości. Przez to nierzadko stają się intelektualnymi pionierami odkrywającymi nową dziedziny wiedzy lub geniuszami dokonującymi przełomowych odkryć o historycznym znaczeniu.
• Są wielkimi indywidualistami, którzy idą przez życie własnymi drogami, robią to, co uważają za słuszne, nie oglądając się na innych. Dzięki temu dokonują oryginalnych lub niekonwencjonalnych odkryć lub tworzą przełomowe dzieła kwalifikujące się do zupełnie nowej dziedziny nauki lub sztuki.
• Bardzo chętnie uczą się nowych rzeczy i bez względu na posiadany zasób wiedzy, zawsze chcą wiedzieć jeszcze więcej. Są przy tym bardzo pracowite i cierpliwe. Lubią pracować w ciszy i spokoju, nie zważając na brak zainteresowania czy obojętność ze strony innych.
• Mają wielką umiejętność dystansowania się do wydarzeń. Patrzą na życie w obiektywny sposób, bez osobistego angażowania się w sprawy innych. Dzięki temu w sytuacjach stresujących zawsze zachowują „zimną krew” i jasny umysł.
• Piątki, dzięki własnemu wyczuleniu na absurdalność i ironię życia, zainteresowanie nietypowymi tematami i dużą wyobraźnię, posiadają duże poczucie humoru. Lubią uwypuklać pełne absurdów cudze poglądy na życie lub założenia pozbawione logicznych podstaw.
• Są osobami niezwykle dyskretnymi i skromnymi. Mimo swojej ogromnej wiedzy i inteligencji, nie szukają poklasku, nie zachowują się „na pokaz” i nie dążą do zdobywania nagród, awansów, sukcesów czy pieniędzy. Żyją na zasadzie braku przywiązania do ludzi i rzeczy.
• Piątki są niezwykle wrażliwe i empatyczne, choć nie okazują tego wprost. Uczucia i sympatię wyrażają dyskretnie i niewerbalnie. Zostają wiernymi przyjaciółmi na całe życie, o ile pozwoli im się zachować całkowitą niezależność i możliwość częstego przebywania z samym sobą.
• Dzięki minimalistycznemu podejściu do życia potrafią być całkowicie niezależne od innych. Akceptują zarówno siebie i ludzi takimi, jakie są, wiodą spokojny tryb życia, nikomu nie narzucając się. Mają niewiele materialnych potrzeb, nie tracą czasu i energii na sprawy błahe. 
• Posiadają jako jedni z nielicznych szósty zmysł, zwany „zmysłem przestrzeni”. Obdarzeni nim ludzie zostają wybitnymi inżynierami, konstruktorami i architektami.

TRUDNE CECHY

• Zagłębione w swoim świecie analiz i faktów Piątki, niekiedy sprawiają wrażenie nieobecnych duchem, zimnych i obojętnych na ludzkie uczucia. Bywają przez to postrzegane jako odizolowani od społeczeństwa samotnicy.
• Obserwatorzy nie znoszą być zmuszani do wychodzenia z domu na przyjęcia czy w odwiedziny w momencie, gdy mają potrzebę być samemu. Bywają nadwrażliwe na oczekiwania i wymagania innych, odpowiadając pasywnym wycofywaniem się.
• Jeśli ktoś zakłóca ich porządek świata wewnętrznego, ogranicza poglądy lub dostęp do wiedzy, stają się nerwowe i nieprzyjaźnie nastawione. Mogą też w takich sytuacjach celowo prowokować innych swoimi skrajnymi bądź radykalnymi poglądami, zachowując się cynicznie i kłótliwie.
• Mimo swojej niezależności, mają silną potrzebę bliskości z innymi ludźmi, którą skutecznie blokują przeintelektualizowanym spojrzeniem na życie: „emocje przeszkadzają w obiektywnym spojrzeniu na fakty” oraz obawą przed nadmiernym przywiązaniem się do innych. A im bardziej odcinają się od własnych emocji i zaszywają w świecie wiedzy i informacji, tym bardziej czują się samotne. 
• Wykazują spory dystans w kontaktach z innymi, szczególnie mało znanymi, ludźmi. Są wtedy przeważnie małomówne i lakoniczne. Wynika to z tego, że wszystko, co nieznane wydaje im się potencjalnym źródłem niebezpieczeństwa.
• Trudność przynosi im dzielenie się wiedzą i informacjami, które posiadają. Choć posiadają ogromną wiedzę, przeważnie przekazują minimum informacji, jakby chciały zniechęcić rozmówcę do dalszej rozmowy. Nie jest to wynik ich złośliwości, lecz tego, że im mniej dają, tym bardziej czują się niezależne od innych i bezpieczne.
• Z obawy przed utratą własnej prywatności i zalaniem swojej bezpiecznej przestrzeni emocjami czy wymaganiami innych, Piątki mają tendencję do zachłanności i skąpienia wszystkiego, co posiadają. A posiadają niewiele, minimalizując swoje potrzeby i wymagania. Oszczędzają zatem te małe rzeczy, które posiadają, aby mniej wymagać od innych, a w rezultacie, żałują ludziom własnego czasu, przestrzeni, okazywania uczuć, swojej wiedzy, energii czy samej obecności.
• Obserwatorzy nie czują się dobrze, kiedy muszą się publicznie eksponować: rywalizacja o awans czy okazywanie miłości sprawia, że mają poczucie utraty niezależności. Unikają zatem jak ognia sytuacji, w której mogliby być poddani czyjejś ocenie bądź stracić kontrolę nad własnymi potrzebami. Maskują to postawą wyższości nad innymi: „wyścig szczurów czy romanse są dla maluczkich, ja potrafię z tego zrezygnować”.
• Piątki mają trudności z realizacją własnych pomysłów i działaniem na rzecz wdrażania swoich wizji w życie. Lubią obmyślać koncepcje i projekty, a gdy już są gotowe, pozostawiają je na papierze lub pałeczkę oddają komuś innemu, nie mając odwagi wcielić ich w życie.
• Obserwatorzy źle znoszą podejmowanie decyzji „na gorąco”. Do każdej nowej sytuacji muszą się odpowiednio przygotowywać, by być gotowym na każdą ewentualność. Nie tolerują zatem, gdy nie są z odpowiednim wyprzedzeniem poinformowane o mających nastąpić wydarzeniach. Gdy ktoś stawia ich pod murem lub przed faktem dokonanym, potrafią się bardzo zirytować.
• Nie lubią przebywać i pracować z osobami niekompetentnymi lub o mniejszym zasobie wiedzy czy inteligencji, a które lepiej sobie radzą w życiu ze względu na dobre umiejętności socjalne i łatwość nawiązywania kontaktów międzyludzkich.

JAK UTRZYMYWAĆ DOBRE RELACJE Z PIĄTKĄ

• Piątki potrzebują mieć sporo czasu wyłącznie dla siebie, aby naładować akumulatory i przemyśleć wiele osobistych spraw. Potrzebę bycia samemu najczęściej odczuwają tuż po bliskim kontakcie z drugim człowiekiem. Nie bądź zatem zaskoczony, gdy Piątka odsunie się od Ciebie tuż po głębokiej intymności. Daj jej chwilę samotności, by mogła sobie uświadomić, jak bardzo jej na Tobie zależy.
• Staraj się nie zarządzać czasem Piątki ani nie narzucać jej harmonogramu zadań. W zamian poproś, by samodzielnie zaplanowała sobie dzień lub inny okres, a w nim uwzględniła rzeczy, na których wykonaniu najbardziej Ci zależy.
• Bądź osobą niezależną i tylko w konieczności zwracaj się o pomoc do Piątki. Uświadom jej delikatnie, że sprawa, z którą do niej przychodzisz, jest obiektywnie ważna.
• Wyrażaj się w prosty, konkretny i zwięzły sposób, nie używaj emocjonalnych czy manipulatorskich sztuczek, gdyż osiągniesz odwrotny od zamierzonego efekt.
• Jeśli Obserwator wygląda na zagubionego lub nieobecnego, zachowuje się arogancko lub sarkastycznie - to sygnał, że naruszyłeś jego prywatność lub ograniczasz jego niezależność. Spytaj, czego potrzebuje i zapewnij mu to.
• Daj Piątce odczuć, że lubisz jej towarzystwo, jednak nie w wylewny bądź zbytnio emocjonalny sposób, gdyż może Ci po prostu nie uwierzyć lub poczuć potrzebę zakończenia spotkania.
• Unikaj wywierania na Piątkę presji „wychodzenia do ludzi” - wielkich przyjęć, częstych spotkań z innymi, miejsc publicznych. Jeśli widzisz, że nie ma na nie ochoty - w żadnym razie nie naciskaj.
• Informuj Piątkę o wszystkich wydarzeniach zawczasu, tak by mogła się do nich odpowiednio przygotować. Przekaż jej wszystkie szczegółowe informacje dotyczące planu danego wydarzenia i osób w nim uczestniczących.
• Nie zmuszaj Piątki do werbalnego okazywania uczuć lub dawania jakichkolwiek dowodów na to, że coś jej się podoba lub kogoś bardzo lubi. Naucz się zauważać i doceniać jej niewerbalny przekaz emocjonalny i nie próbuj tego zmieniać.
• Zachęcaj ją do mówienia o własnych zainteresowaniach, pasjach bądź pracy. Nie zrażaj się tym, że na początku może niechętnie dzielić się z Tobą tymi cennymi dla niej informacjami. Daj jej do zrozumienia, że cenisz jej wiedzę i bądź cierpliwy, a Piątka odwzajemni to opowieściami o niezwykłych rzeczach, o których wie dosłownie wszystko.
• Bądź inicjatorem częstych wyjazdów, najlepiej zagranicznych. Poznawanie obcych kultur i poznawanie nowych miejsc wpływa na nią entuzjastycznie i pozwala bardziej się jej otworzyć.

DYLEMATY Z DZIECIŃSTWA

W dzieciństwie Piątek prawdopodobnie wystąpiła taka sytuacja w relacjach rodzinnych, która zmusiła dziecko do wycofania się z aktywnego życia rodzinnego, a w jego konsekwencji zmieniła percepcję świata na miejsce stanowiące zagrożenie. Mogło być przykładowo tak, że mała Piątka została przez rodziców porzucona i aby przeżyć, nauczyła się izolować od własnych, bolesnych emocji, by nic nie czując - nie musieć cierpieć. Inna, bardziej powszechna sytuacja - mała Piątka żyła w rodzinie narzucającej jej zbyt dużo wymagań lub zbyt dużo emocji (nadmiar miłości lub nadmiar rygoru), stąd dziecko, aby normalnie funkcjonować, nauczyło się tłumić swoje uczucia i izolować od tego „nadmiaru” poprzez wewnętrzną barierę ochronną w postaci „nic nie czuję, więc nikt nie może mnie zranić”.
Przy czym małe Piątki nie mogły odizolować się od źródła przykrości fizycznie - np. nie miały możliwości, by zamknąć się samemu w pokoju, gdyż dzieliły go z kimś innym, stąd nauczyły się budować wyobrażony mur izolujący je od własnych uczuć i kontrolować sytuację poprzez niereagowanie na nią. W ten sposób mogły stanąć twarzą w twarz z kimś, kto usiłował na siłę coś od nich uzyskać i nic nie odczuwały. W czasie trwania interakcji kontrolowały własne uczucia poprzez tłumienie ich, a następnie, gdy mogły zostać w końcu same - prawdziwie je odczuwały, analizowały i porządkowały, ustalając własny punkt widzenia.
Dystans emocjonalny, którego Piątki wyuczyły się w dzieciństwie, dotyczył zarówno ich własnych emocji, jak i fizycznej obecności innych osób. Umiejętność percepcyjnego przesuwania ludzi z otoczenia tak, by znajdowali się w odczuciu Obserwatora daleko lub jakby za szklaną ścianą, to kolejny mechanizm obronny przed ewentualną presją do angażowania się w rozmowę lub działania, na które nie ma się najmniejszej ochoty. Bycie niewidzialnym na przyjęciu trzymając kieliszek lub ciasto i koncentrując uwagę poza sobą, to metoda dopracowana przez Obserwatorów do perfekcji. Angażowanie się w relacje międzyludzkie to otwarcie sobie furtki do uzależnienia od innych. Małe Piątki zrozumiały, że jeśli nie będą się angażować - nigdy niczego nie stracą i nie będą cierpieć.

DYLEMATY ŻYCIA DOROSŁEGO

Obserwatorzy wkroczyli w życie dorosłe z ukształtowaną w dzieciństwie percepcją świata jako źródła potencjalnego zagrożenia i inwazji innych w ich bezpieczne życie. Wyuczony w dzieciństwie mechanizm obronny izolowania się od zewnętrznych „zagrożeń” w postaci kontrolowania własnych uczuć i pozostawania „niewidocznym” dla otoczenia, w życiu dorosłym ewaluuje w kierunku ochrony swojej prywatności poprzez: wycofywanie się do świata własnego umysłu, ograniczanie kontaktów z innymi, nieangażowanie się w jakiekolwiek układy, zobowiązania emocjonalne czy finansowe i redukcję własnych potrzeb. To, że Obserwatorzy bez trudu potrafią zrezygnować z własnych potrzeb, tak silnie kierujących życiem innych (żądzą pieniądza, miłości, zazdrości) uznają za swój największy atrybut. Kosztem tego jest przymus ich życia w sferze intelektu.
Jedną z metod stosowaną przez Piątkę do ochrony własnej prywatności i zapewnienia sobie bezpieczeństwa jest obserwowanie życia z odpowiedniego dystansu, umożliwiające reagowanie na różne sytuacje w najwłaściwszy obiektywnie sposób. Gromadzenie wiedzy o wszystkim, by następnie ją wnikliwie analizować we własnym domowym zaciszu, odgrywa w jej życiu ogromną rolę. Mianowicie wypełnia jej wewnętrzną pustkę, którą mimo tak wielkich starań, często odczuwa. Żyjąc w świecie własnych wyrzeczeń i przedkładając własną niezależność nad zaspokojenie potrzeb bliskości, ciągle znajduje się w stanie rozdarcia pomiędzy samotnością a niemożnością zbliżenia się do innych. To tak, jakby być głodnym i nie móc sięgnąć po jedzenie mimo, że jest się na wielkim przyjęciu.
Niezdolność do zbliżenia się do ludzi powoduje silne przywiązanie do własnych skromnych zasobów - czyli tego, co Piątki posiadają w swoim domu lub umyśle: kolekcje australijskich znaczków, fotografie kotów rosyjskich, setki książek o teorii powstania wszechświata czy pamiątki z podróży po Indiach. Rezygnacja z posiadania zarówno dóbr materialnych, jak i przywiązania do ludzi czy luksusu, buduje ich własne poczucie wartości, a nawet wyższości nad innymi ludźmi, którzy całe życie gonią za dobrobytem. Ograniczanie osobistych potrzeb, podejmowanie oszczędnościowych działań i minimalizowanie zależności od innych, daje Piątkom niesamowite poczucie niezależności. Dlatego zarówno ubogie, jak i zamożne Piątki prowadzą skromne życie. Mimo tego, iż uważają to za własny wybór, tak nie jest. Piątki to osoby nadwrażliwe, które boją się utraty swojego prywatnego bezpieczeństwa i w rezultacie są zmuszone przez własny strach do życia w izolacji od własnych emocji, ludzi, dóbr materialnych i zależności w świecie zewnętrznym. Odseparowując się od tego wszystkiego, minimalizują możliwość skrzywdzenia siebie przez cokolwiek lub kogokolwiek. Jednakże, gdy poczują się zagrożone utratą swojej prywatności i niezależności, lub nie będą mogły zdobyć tego, co jest niezbędne do ich umocnienia, staną się zachłanne na to, co niewielkiego mają lub czym dysponują. Mogą skąpić innym nie tylko dóbr materialnych czy pieniędzy, ale przede wszystkim swojej przestrzeni, obecności, uczuć, słów, wiedzy i informacji, czasu i energii… z obawy, że czegoś im za chwilę zabraknie i będą potrzebować, by prosić o to innych. A to już by było utratą bezcennej niezależności.
Obserwatorzy przez większą część swojego dnia żyją w oderwaniu od własnych uczuć, gdyż w obecności innych ludzi trudno jest im je uwolnić. Nawykowo odrywają uwagę od swoich własnych uczuć, by nie doświadczać silnych emocji, zarówno tych pozytywnych, jak i negatywnych, oraz aby nie uświadamiać sobie swoich niezrealizowanych potrzeb. Wtedy tylko mogą obiektywnie obserwować i analizować świat. Dlatego codziennie potrzebują czasu dla siebie, by wszystko, co wydarzyło się w ciągu dnia, sobie poukładać i dowiedzieć się, co tak naprawdę czują. Wracając do tego, co wydarzyło się kilka godzin temu czują większą więź z ludźmi, niż wtedy, gdy przebywali z nimi osobiście. Dopiero teraz odczuwają prawdziwe emocje względem tego, co przedtem nie wzbudzało w nich żadnych uczuć. Każde, nawet najkrótsze spotkanie z kimś, ma dla Piątki duże znaczenie, bo przeżyje je ponownie, ale z większą intensywnością, w swoim prywatnym świecie, gdy znajdzie się już sama. Obserwatorzy potrafią odczuwać bliskość bez słów i cenią drobne gesty czy rytuały przyjaźni. Są oddanymi przyjaciółmi-doradcami, o ile nie oczekuje się od nich okazywania wylewnych uczuć czy dowodów zaangażowania.
Piątki mają wielką potrzebę bycia poinformowanym zawczasu o mającym nastąpić wydarzeniu, by móc się do niego odpowiednio przygotować. Stanowi to dla nich fundament własnego bezpieczeństwa i ochronę przed potencjalnie trudnymi sytuacjami. Dzięki wcześniejszemu przygotowaniu, Piątka może już wcześniej wyobrazić sobie najlepsze sposoby postępowania, a gdy sytuacja już jest w toku, może oderwać się od własnych emocji i względnie zaangażować w wydarzenie. Dopiero po powrocie do domu, na spokojnie przeżyje w myślach tę sytuację raz jeszcze i wypracuje sobie własne emocjonalne stanowisko. Obserwatorzy wpadają zatem w panikę, gdy ktoś stawia ich przed faktem dokonanym lub zaskakuje czymś nowym, na co nie są gotowi. Każda bowiem sytuacja lub rola - rodzinna, towarzyska czy zawodowa - którą odgrywają, wymaga od nich odpowiedniego „przećwiczenia”, by mogły nią poznać, zanim się rozpocznie. W rezultacie, przed każdym „wyjściem do ludzi” lub publicznym wystąpieniem zadają bardzo dużo pytań: kto będzie, z kim, jaki program, gdzie, jakie jedzenie, o której powrót… Gdy już wszystko jest dla Piątki jasne - potrafi swobodnie wyrażać swoje myśli, a nawet niekiedy wejść w kontakt ze swoimi emocjami w obecności innych.
Nie przepada za spotkaniami towarzyskimi lub publicznymi przemowami, jednakże, gdy już nie ma wyboru - stosuje jedną ze sprawdzonych metod odwracania od siebie uwagi. Kieruje rozmowę na tematy budzące ogólne zainteresowanie, słucha opowieści innych przyjmując rolę doradcy lub moderuje dyskusje na tematy dotyczące ludzkich zachowań i emocji, jako systemu wiedzy. Tą ostatnią metodą zastępuje wyrażanie swoich uczuć rozważaniami nad tym, co człowiek powinien odczuwać. Gdy już żadna z tych metod nie wchodzi w grę - Piątki ukrywają się w miejscach publicznych, przybierając odpowiednią do sytuacji pozę: kieliszek wina lub talerzyk z deserem w dłoni, noga na nogę, wtopienie się w tło… Piątki stają się bardziej otwarte na kontakty z innymi ludźmi w czasie dalekich podróży, gdzie są obserwatorami innej kultury i mają pod kontrolą ściśle określony czas pobytu, w którym muszą zebrać jak najwięcej wrażeń, by móc się nimi rozkoszować po powrocie do domu.

ZWIĄZKI INTYMNE

Zakochane Piątki znajdują się pomiędzy przysłowiowym „młotem a kowadłem”. Z jednej strony odczuwają (przeważnie w samotności) silne uczucia względem drugiej osoby, z drugiej strony próbują izolować się od nich i racjonalizować je. Bliskość z drugą osobą, której notabene bardzo pragną, powoduje nawykowe odrywanie się od pojawiających się emocji, zamrożenie uczuć i chęć odosobnienia, pojawiającą się szczególnie tuż po głębokim, intymnym spotkaniu. Potrzebują wycofania się, by określić, co tak naprawdę czują. Dla partnera Piątki, taka nagła potrzeba samotności może być zaskakująca. Jeśli nie będzie w stanie tego zaakceptować, Piątka wkrótce wycofa się z tej relacji całkowicie.
Obserwatorzy, wbrew pozorom, poświęcają bardzo dużo czasu na rozmyślania o ważnych osobach w ich życiu. To właśnie w samotności wytwarzają tak silną więź z drugą osobą, że może ona nawet nie zdawać sobie sprawy z tego, jak wiele znaczy w życiu Piątki i oceniać ją powierzchownie jako oziębłą, nieczułą czy nieustannie nieobecną. Piątka najpierw angażuje się w związek intelektualnie, a dopiero potem - jeśli partner akceptuje jej potrzebę niezależności - także emocjonalnie. Jednakże, będzie zawsze unikać zarówno werbalnego czy spontanicznego okazywania uczuć, jak i bezpośredniej konfrontacji.
Jeśli Piątki poczują się w związku bezpiecznie, będą umacniać relacje z partnerem poprzez zwierzenia lub częste kontakty intymne. Niektóre Piątki czują się bezpiecznie w takiej niewerbalnej, seksualnej komunikacji, gdzie doświadczając intensywnej więzi, mogą być jakby niewidzialne i nikt nie zmusza ich do mówienia... Partner Piątki dość szybko się zorientuje, że to on musi przejąć inicjatywę i być w związku stroną aktywną, nie tylko w intymnych, ale też życiowych sytuacjach. W związku z nadwrażliwością Piątki na jakiekolwiek wymagania względem jej osoby, partnerzy Obserwatorów muszą nauczyć się umiejętnego i mądrego życia razem, by nie pozwolić na całkowitą społeczną izolację Piątki.
Dojrzałe Piątki, często po wielu latach, odkrywają, że związek z drugim człowiekiem wcale nie musi być więzieniem ograniczającym ich niezależność. Potrafią wypracować takie związek, który będzie oparty na pełnym zaufaniu, wspieraniu potrzeb, dzieleniu się uczuciami, zrozumieniu i akceptacji drugiego człowieka takim, jaki jest, z jego ogromną złożonością.

PRACA

Piątki mają dużą zdolność do skupiania się na trudnych, skomplikowanych projektach, wypełnionych analizami i zawiłościami przyczynowo-skutkowymi. Sprawdzają się doskonale w podejmowaniu trudnych decyzji wymagających oderwania od sentymentów czy emocji. Piątki to „mózgi” pracujące spokojnie, często za kulisami stresów i chaosu dziejącego się w firmie, nad ważnymi, i dla większości niezrozumiałymi, zadaniami. Potrafią racjonalnie planować działania i realizować długoterminowe projekty, które niestety rzadko zyskują publiczny rozgłos. Działają bardzo sprawnie, gdy nie są postawione na pozycji frontowej, bezpośredniej konfrontacji czy rywalizacji.
Nie lubią także niejasnych bądź zmiennych sytuacji, w których nie wiedzą, czego się od nich oczekuje lub jaki jest ich zakres odpowiedzialności i obowiązków. Lubią mieć w środowisku zawodowym dużą swobodę pod minimalnym nadzorem. Sytuacje ciągłej kontroli szefa, pojawiających się znienacka zleceń lub żądań dostarczenia raportów powodują w nich poczucie pogwałcania prywatności, dodatkowo wyczerpują ich zasoby czasowe i energetyczne. W konsekwencji Piątka będzie się regularnie wycofywać spod takiej ograniczającej lub stresującej ją sytuacji, nawet kosztem nieotrzymania awansu, podwyżki czy nagrody. Nie zależy jej na takich dowodach uznania, które mogą uzależniać od władzy i zmuszać do ograniczenia swojej niezależności. Czuje się dobrze, kiedy może sama ustalać sobie harmonogram prac i warunki, na jakich komunikuje się z innymi. Obserwatorzy pracują z wielkim oddaniem, stają się otwarci i życzliwi, gdy wiedzą, co ich czeka, jaki jest plan działań, agenda zebrania czy tematy dyskusji. Gdy po prostu mogą się odpowiednio przygotować i mają czas na przemyślenia. Nie tolerują zakłócania ich pracy przez natrętne osoby mające mało ważne sprawy, wycofują się od nich poprzez fizyczną niedostępność, brak kontaktów telefonicznych czy mailowych. Powodem takiego zachowania jest osłabienie koncentracji w obecności innych oraz brak wypracowanej przez Piątki formy obrony przed bezpośrednią konfrontacją z innymi.

OBSERWATOR (5) ZE SKRZYDŁEM ROMANTYK (4) - CZYLI "POWSTANIEC"

Piątki ze skrzydłem Czwórki są osobami łączącymi w sobie zarówno zdolności artystyczne, jak i ogromny potencjał intelektualny. Mimo, że wykazują większe tendencje introwertyczne niż drugi podtyp - przywiązują większą uwagę do uczuć, spraw osobistych, ludzkiej psychiki i są od niego bardziej towarzyskie. Ich zachowanie waha się pomiędzy chęcią odosobnienia a potrzebą nadopiekuńczości w stosunku do innych. To osoby bardzo twórcze i pomysłowe, dodatkowo przenikliwe i przewidujące bieg wydarzeń. Wrażliwe emocjonalnie, niekiedy kapryśne i przewrażliwione na punkcie krytyki swojej pracy i pomysłów. Mają dość niskie poczucie wartości i wiary w swoje możliwości, stąd bardzo łatwo je zranić. Są jeszcze bardziej niezależne, idąc pod prąd utartych schematów, narzuconych struktur i terminów.
Takie osoby w większym stopniu wykorzystują swoją wyobraźnię i intuicję, niż niż analityczne podejście do tematu. Łączą zatem swoją wiedzę i zdolności intelektualne z wrażliwością i zamiłowaniem do piękna. Interesują je raczej takie dziedziny nauki, w których zasadniczym narzędziem pracy jest intuicja i wyobraźnia, a nie eksperymenty czy empiria. Uwielbiają tematy fantastyczne, surrealistyczne, mroczne i budzące strach u innych oraz chętnie wykorzystują je w swojej pracy zawodowej lub zainteresowaniach, tworząc własne, unikalne wizje. Jednakże, w związku z tym, że wciąż brakuje im pewności w działaniu - często swoje wizje i pasje pozostawiają wyłącznie w sferze marzeń. Niekiedy, w trudniejszych chwilach, przyjmują postawę nihilistów stwarzając pozory, iż w życiu nie zależy im właściwie na niczym.

OBSERWATOR (5) ZE SKRZYDŁEM STRAŻNIK WARTOŚCI (6) - CZYLI "LIKWIDATOR PROBLEMÓW"

Piątki ze skrzydłem Szóstki to najwięksi intelektualiści ze wszystkich typów osobowości Enneagramu. Ich fundamentem życia jest analizowanie i katalogowanie rzeczywistości. Zainteresowane nauką, techniką, skupiający uwagę na faktach i szczegółach, zawsze rozkładają problem na czynniki pierwsze, aby dojść do rozwiązania.
Obserwatorzy z tym skrzydłem są bardziej skupieni na świecie zewnętrznym. Szukają w nim możliwości do zdobywania jeszcze większych kompetencji i realizowania swoich naukowych ambicji, które utwierdzają w nich własne poczucie wartości i pewność siebie. Doskonale sprawdzają się w logicznym wnioskowaniu z rozproszonych faktów i prognozowania na ich podstawie. Odnajdziemy ich w takich środowiskach zawodowych jak technika, inżynieria, filozofia. Bywają też cierpliwymi nauczycielami, ekspertami w danej dziedzinie, lubią bowiem mieć poczucie misji i ciężko pracować. Fascynują ich zarówno stare przedmioty, jak i wszelkiego typu wynalazki.
Skrzydło Szóstki daje Piątce sporą zdolność i chęć do współpracy z innymi ludźmi, dużą osobistą dyscyplinę oraz wytrwałe dążenie do założonych celów. Wykazują zatem większy  niż drugi podtyp zmysł praktyczny, zdolności organizacyjne i niekiedy łączą swoje talenty z głową do interesów. Nie zaryzykują jednak niczego, dopóki nie będą stuprocentowo przygotowane i pewne powodzenia przedsięwzięcia. Niestety skrzydło Szóstki sprawia także, że Piątki mają jeszcze większe trudności w wyrażaniu uczuć, okazywaniem wdzięczności, nawiązywaniem bliskich kontaktów i ich utrzymaniu oraz zaufaniu ludziom. Czasami podejrzliwie podchodzą do innych, zastanawiając się nad ich ukrytymi motywami zachowania. Przez tą nieufność wykazują niekiedy sporą nerwowość i zmienność.
Mimo, że ich uwaga skupiona jest bardziej na przedmiotach, niż ludziach, potrafią silnie się identyfikować z najważniejszymi osobami w ich życiu. Wewnętrznie są bardzo wrażliwe i uczuciowe, lecz nigdy tego nie pokazują, gdyż nie są do końca pewne, jak to dobrze zrobić.
Cechuje ich wysokie poczucie humoru, uwielbiają intelektualne żarty i ogólnie są bardzo przyjacielsko nastawione do otoczenia i lojalne wobec przyjaciół, choć niekiedy towarzysko niezaradne czy nieobyte. Konflikty interpersonalne powodują w nich jeszcze większą bezczynność lub robienie uników, stosowanie technik biernej agresji lub odkładanie problemu na bok i ucieczkę w swoje intelektualne życie. Niekiedy, gdy ktoś wyraźnie narusza ich niezależność lub prywatność, potrafią wybuchnąć lub zbuntować się. Zazwyczaj uparcie trzymają się własnych poglądów i teorii, zrażając do siebie ludzi, którzy mają inne zdanie.

CO POMOŻE W ROZWOJU PIĄTKI

Piątki są typami osobowości, które rzadko kiedy, jeśli nie wcale, wykorzystują swój ogromny potencjał i możliwości, którymi zostały obdarzone. Dzieje się tak dlatego, że zamknęły się w swoim bezpiecznym świecie umysłu, nie zdając sobie sprawy, jak wiele tracą odcinając się od odczuwania i angażowania się w „niebezpieczne” życie doznań, uczuć i emocji. Obserwatorzy powinni przede wszystkim uświadomić sobie, że ich problemy z poczuciem osamotnienia i trudności w kontaktach z innymi są spowodowane ich własnym strachem przed utratą poczucia bezpieczeństwa. Świat zewnętrzny, który tak wnikliwie obserwują i analizują, niestety postrzegają jak źródło zagrożenia dla owego bezpieczeństwa. Im Piątka bardziej obawia się włamania do swojej „twierdzy”, tym bardziej, pod wpływem projekcji własnych myśli, interpretuje rzeczywistość tak, jak jej zlękniony umysł nakazuje - czyli w czarnych, niebezpiecznych barwach... Chcąc być niezależnym od wpływów z zewnątrz, Piątki niestety uzależniają się od kontroli i obserwowania świata w poszukiwaniu potencjalnych zagrożeń…
Po pierwsze, aby być jednostką silną i niezależną, Piątki powinny nauczyć się postrzegać rzeczywistość taką, jaka ona jest. Aby tego dokonać, nie mogą zamykać się na ten świat, wręcz przeciwnie - muszą aktywnie w nim uczestniczyć i regularnie weryfikować swój punkt widzenia. Wycofywanie się tylko umacnia lęk i brak wiary w możliwość poradzenia sobie w życiu. A prowadząc zaangażowany tryb życia i nawiązując relacje z ludźmi można być w swoich spostrzeżeniach na fakty bardziej precyzyjnym niż patrząc na nie z wysokiej wieży. Interakcja z życiem może pokazać Piątkom, że największe zagrożenie dla nich stanowią ich własne lękliwe myśli w głowie, a nie otwarte relacje z ludźmi czy załatwienie urzędowych spraw. Piątki potrafią doskonale radzić sobie w świecie układów socjalnych, pod warunkiem, że pozwolą sobie na bycie jego aktywną częścią. Poczucie własnych możliwości powinny budować na korzystaniu z tych możliwości, realizacji własnych wizji i marzeń, a jeśli będzie to konieczne - na ryzykowaniu lub zwracaniu się do innych o pomoc. Inni bowiem też chcą poczuć się kimś potrzebnym w życiu Piątki. A zaskakujące sytuacje, ryzyko nowych działań, niezaplanowane wydarzenia i ewentualne wymagania innych, które powodowały w Piątce chęć wycofywania się, powinna zacząć traktować jako kolejne zadanie do rozwiązania, które może wnieść w jej życie nową wiedzę lub zdobyć uznanie innych do realizacji jej własnych wizji. Do tej pory było tak, że z powodu bierności Piątki, to inni przejmowali inicjatywę, robili pierwszy krok i „wymagali”, a ona odczytywała to jako atak na jej prywatność. Jeśli jednak Piątka weźmie życie w swoje ręce i wypracuje proaktywną postawę - wymagań ze strony innych będzie coraz mniej, a z czasem całkowicie znikną.
Brak zaangażowania, nieprzywiązywanie się czy nieuleganie innym może być rzeczywiście wyjątkową cechą, pod warunkiem, że wypływa z bogactwa doświadczeń, które się zdobyło. Aby autentycznie oderwać się od świata pragnień i materialnych dóbr, trzeba je najpierw dogłębnie poznać, poczuć, nacieszyć się nimi i zaakceptować takimi jakie są. Niedojrzała Piątka jest zatem takim „nieoświeconym Buddą”, który nie poznawszy pełni życiowych uczuć, złych i dobrych emocji, głębokich przeżyć z innymi ludźmi, dobrych i złych zależności, realizacji własnych potrzeb, pragnień i marzeń - rezygnuje z tego wszystkiego na rzecz własnej, trochę egoistycznej niezależności. Narzucanie sobie ograniczeń i minimalistycznego stylu życia w momencie, gdy nie zaznało się jego bogactwa i w sytuacji ciągłego odczuwania pustki lub niezaspokojenia wewnątrz siebie, jest powolnym samobójstwem. Zamiast tego,  Piątka powinna jak Budda, pierw poznać wszystkie radości i cierpienia życia, zaspokoić swoje potrzeby i marzenia, by następnie móc powiedzieć z pełną świadomością, że tego wszystkiego nie potrzebuje, więc rezygnuje…
Punktem wyjścia do poznania pełnej gamy autentycznych doświadczeń życiowych może być wielki talent, który Piątka otrzymała, mianowicie jej zamiłowanie do intelektualnej wiedzy. Piątki nie zdają sobie sprawy z tego, że gromadzenie ogromnej ilości informacji i pochłanianie tysięcy tomów książek, to nic innego, jak wypełnianie własnej emocjonalnej pustki oraz odpowiednie przygotowanie do ataku z „groźnego” świata zewnętrznego. W jej mniemaniu jest tak, że im więcej wie o zawiłościach, prawach i schematach świata, tym lepiej może się zabezpieczyć na wypadek „nieoczekiwanej inwazji” intruza w jej prywatność. Aby móc aktywnie wykorzystać tą wiedzę, Piątka powinna zacząć ją ożywiać poprzez wdrażanie jej w życie swoimi działaniami i dzielenie się nią z innymi. Posiadanie czegokolwiek, bez dzielenia się tym, co mamy z innymi, jest nic nie wartą, bezużyteczną, wręcz martwą rzeczą. Dopiero wspólne dyskusje, dzielenie się opiniami czy nauka innych tego, co sami najlepiej potrafimy może przynieść zupełnie nowe spojrzenie na świat. Dzięki dawaniu innym tego, co mają najlepsze - ogromny intelekt i wiedzę - Piątki poczują się wyjątkowe i potrzebne. Takie „otwarcie” drzwi na świat pozwoli z jednej strony zweryfikować swoje poglądy, a z drugiej strony uświadomić sobie, jak wiele chciałyby w życiu osiągnąć… i zacząć wdrażać własne wizje w życie. Ważne dla Piątek zadania, których nie potrafiły doprowadzić do końca ze względu na brak dostatecznej wiary we własne możliwości, będą mogły zakończyć sukcesem, gdy tylko zauważą ogromną rolę innych ludzi w swoim życiu. Muszą zatem jak najczęściej pokazywać publicznie to, co robią, by czuć sens swojej ciężkiej pracy i móc cieszyć się jej owocami z innymi.
Współuczestnictwo w życiu innych mogłoby wypełnić pustkę samotności, którą Obserwatorzy w sobie noszą. Włączanie się w nurt życia, zamiast „płynięcia pod prąd”, zbuduje w otoczeniu Obserwatora wielki szacunek do jego osoby i wiedzy, którą posiada, a także wdraża w życie. Wraz z szacunkiem otoczenia Obserwator poczuje się na tyle bezpiecznie, że będzie mógł pozwolić sobie na swoje dobre poczucie humoru i entuzjazm. Oprócz radości, człowiek ten będzie nosił w sobie czystą, bo dzieloną z innymi, mądrość. Doświadczając najprostszych radości z najmniejszych rzeczy, Piątka zrobi ogromny postęp na drodze swojego rozwoju.
Następnym krokiem w rozwoju Piątki jest zaprzestanie analizy własnych emocji i traktowanie ich jako kolejnego przyczynowo-skutkowego zjawiska naukowego. Najważniejsze dla Piątek - to pozwolić sobie na obecność własnych emocji i zaakceptować je nawet wtedy, gdy obiektywnie wydają się „niewłaściwe”. Następnie emocje powinny być wyrażone… Otwierając się bowiem na „ludzkie” doświadczenia takie jak cierpienie, smutek czy ból, automatycznie otwiera się serce na miłość, siłę i szczęście. To nie w umysłach Piątek powinno dochodzić do tych doświadczeń, lecz w rzeczywistym świecie kontaktów międzyludzkich. To przede wszystkim szczerość wobec siebie samego będzie fundamentem do budowania szczerych relacji z innymi opartych na akceptacji i rozumieniu zarówno własnych, jak i cudzych emocji. W konsekwencji Piątka zauważy, że proszenie czy sięganie po pomoc i jej otrzymywanie, daje ogromne możliwości życia według własnej, „oświeconej” filozofii życia niezależnego.

SŁAWNE PIĄTKI

Piątki ze skrzydłem „4”: Agatha Christie, Albert Einstein, Emily Dickinson, Franc Kafka, George Lucas, David Lynch, Gary Larson, John Lennon, James Joyce, Samuel Beckett, Stanley Kubrick, Tim Burton, Friedrich Nietzsche, Umberto Eco, Jean-Paul Sartre, Vincent van Gogh, Stanisław Lem, Bill Murray
Piątki ze skrzydłem „6”: Sigmund Freud, Bill Gates, Alfred Hitchcock, Karol Darwin, Karol Marks, James Watson, Howard Hugh, Kevin Spacey, Stephen King

Wykonaj Test Osobowości>